Ostatnio mówiliśmy o tym na co można pozyskać dotacje w obszarze przemysłu 4.0 w 2023 roku, ile można otrzymać i na co należy się przygotować na etapie ubiegania się o dofinansowanie.
Dziś będziemy mówić o tym kiedy, tak na prawdę warto skorzystać ze wsparcia dotacyjnego na inwestycje. Przedstawię Wam też checklistę wskazującą jak znaleźć projekty najlepiej nadające się do objęcia dofinansowaniem.
Zaczynajmy więc – O dotacjach na przemysł 4.0 cz. 2 z 4.
Zacznijmy dziś przewrotnie. Odpowiedzmy sobie na pytanie kiedy NIE warto starać się o dofinansowanie?
Jest szereg sytuacji w których dotacji nie należy pozyskiwać bądź ubieganie się o dofinansowanie i/lub realizacja projektu stanowiły by naruszenie obowiązujących przepisów prawa:
1) Współpraca z podmiotami powiązanymi – w sytuacji gdy prace i zakupy realizowane w ramach dofinansowania miałyby być wykonywane od i przez podmioty powiązane osobowo lub kapitałowo z beneficjentem (firmą posiadającą dofinansowanie) to narusza to szereg przepisów i wniosek o dofinansowanie w najlepszym przypadku nie powinien przejść procedury oceny. Jeśli zostanie to zatajone to dalej będzie tylko gorzej.
2) Zawyżanie cen – była to plaga poprzednich tur dotacji. Podlegające dofinansowaniu zakupy nagle kosztowały znaczącą wyżej. Celem takich „uzgodnień” między kupującym a wykonawcą była najczęściej próba zwrotu „pod stołem” przynajmniej części wkładu własnego. Pomijając nielegalność całego procederu – naprawdę nie warto wchodzić w projekt z takim założeniem.
3) Podwójne finansowanie – na przykład w drodze pozyskiwania więcej niż jednego dofinansowania na sfinansowanie tych samych wydatków
4) Finansowanie zrealizowanych wcześniej prac – jednym z podstawowych założeń projektów dofinansowanych jest tzw. „Efekt zachęty”. W praktycznym ujęciu wykazanie, że prace objęte dofinansowanie rozpoczęły się przed formalnym, zadeklarowanym momentem ich startu skutkuje zwrotem dofinansowania oraz potencjalnymi karami
5) Brak przygotowania – choć może się to wydawać nieprawdopodobne, pozyskanie dofinansowania jest względnie prostym elementem całego procesu. Zakładając oczywiście, że ma się dobrze określony cel i sprawny zespół. Trzeba być jednak gotowym na rzetelną realizację, raportowania i rozliczanie projektu w całej perspektywie jego realizacji oraz złożeniu kilku raportów w 3-5 latach po jego zakończeniu.
Nie zakładam, że każdy zainteresowany dofinansowaniem ma od razu złe intencje. Narosłe wokół tego tematu mity kazały mi jednak te kwestie wytłumaczyć. Dotacje uzyskiwanie w dobrej wierze to potężny motor napędowy rozwoju biznesu ale mając złych doradców łatwo można skończyć na pasku w telewizji z paskiem na oczach – nie warto.
No więc… kiedy warto?
W ostatnim odcinku przybliżyłem możliwości i rodzaje projektów jakie można realizować z udziałem środków strukturalnych w obszarach inwestycji przemysłu 4.0. Oczywistym jest, że warto ubiegać się o dofinansowanie projektu, gdy koszty inwestycji są wysokie, a firma nie jest w stanie ich sfinansować samodzielnie. Jednocześnie wiadomo, że realizacja projektu zapewni wzrost i rozwój firmy, który w łatwym do przewidzenia horyzoncie czasowym, pozwala na zwrócenie się wszystkich poniesionych nakładów.
To właśnie chęć rozwoju powinna być pierwszym i najważniejszym powodem ubiegania się o dotacje niezależnie od konkretnego celu. Z chęcią rozwoju warto ubiegać się o dofinansowanie np. w takich przypadkach:
1) Duża konkurencja w branży – dofinansowanie może pozwolić na wyróżnienie się na rynku i zwiększenie konkurencyjności.
2) Pomysł na innowacyjną usługę lub produkt – dofinansowanie może pomóc w realizacji pomysłu, który bez wsparcia finansowego byłby trudny do zrealizowania. Ocena ekspertów waliduje pomysł, a wymuszona metodologia pozwala ograniczyć ryzyko ew. strat w wyniku niepowodzenia.
3) Duże koszty inwestycji – dofinansowanie może zredukować koszty inwestycji, co pozwala na ich realizację w krótszym czasie i z mniejszym ryzykiem.
4) Chęć internacjonalizacji biznesu – dofinansowanie może pomóc w rozwoju działalności na rynkach zagranicznych, co zwiększa szanse na rozwój i zwiększenie zysków. Dofinansować można np. Udział w międzynarodowych targach na całym świecie.
5) Rozwój infrastruktury B+R – dofinansowanie pozwala na rozwój infrastruktury badawczo-rozwojowej, co z kolei pozwala na realizację bardziej innowacyjnych projektów i długofalowe prowadzenie prac rozwojowych.
6) Pozyskanie wartościowego doradztwa – dofinansowanie może pozwolić na pozyskanie specjalistów, którzy pomogą w realizacji projektu i wdrożeniu nowych rozwiązań. Sfinansować można też usługi doradcze o znacznym koszcie ale też bardzo dużej użyteczności, które mogą wyznaczyć nieoczywiste ścieżki rozwoju.
7) Potrzeba transformacji cyfrowej – dofinansowanie może pomóc w przeprowadzeniu transformacji cyfrowej, co pozwala na zwiększenie efektywności i konkurencyjności w dłuższej perspektywie.
8) Wzrost kompetencji w zespole – dofinansowanie może umożliwić szkolenia i podnoszenie kwalifikacji pracowników, co zwiększa ich wartość dla firmy oraz zwiększa konkurencyjność pracodawcy w oczach potencjalnych kandydatów.
9) Poprawa efektywności i redukcja kosztów – dofinansowanie może pozwolić na wprowadzenie nowych rozwiązań, które zwiększą efektywność i pomogą zredukować koszty.
10) Zwiększenie wartości firmy – realizacja projektów finansowanych ze środków publicznych może istotnie zwiększyć wartość firmy i jej prestiż na rynku, zarówno w oczach kontrahentów jak i potencjalnych pracowników.
Podsumowując, starać się o dofinansowanie projektów warto z wielu powodów, takich jak chęć internacjonalizacji biznesu, potrzeba transformacji cyfrowej czy pozyskanie wartościowego doradztwa. Dodatkowo, dofinansowanie może pomóc w przezwyciężeniu barier finansowych, zwłaszcza w przypadku kosztownych inwestycji. Warto pamiętać, że dotacje stanowią istotne wsparcie dla rozwoju przedsiębiorstwa, ale wymagają rzetelnego podejścia i przestrzegania zasad.
Zakładając, że posiadasz wiedzę o podstawowych potrzebach swojej firmy i wyzwaniach jakie przed nią stoją, pierwszym i najważniejszym elementem jest audyt techniczny – mówimy bowiem o projektach z obszaru przemysłu 4.0.
Nawet jeśli masz dostęp do portfela projektów firmy, tych realizowanych i planowanych, ten punkt należy wykonać. Możesz to zrobić samodzielnie albo (lepiej) zlecić firmie doradczej – zewnętrzni specjaliści mają nie tylko odpowiednią wiedzę ale, przede wszystkim, świeże spojrzenie, które może się tu okazać kluczowe. Właściwie przeprowadzony audyt techniczny, prowadzony pod kątem transformacji przemysłu 4.0 powinien obejmować min. Te 12 działań:
1) analiza portfela realizowanych i planowanych projektów inwestycyjnych w każdym z obszarów,
2) analiza wąskich gardeł,
3) analiza wymiaru zatrudnienia i obsady na poszczególnych operacjach/stanowiskach,
4) kontrola obecnych i przewidywanych wolumenów produkcyjnych,
5) określenie najważniejszych oczekiwań jakościowych – w tym tych dyktowanych
6) przez największych klientów,
7) analiza głównych problemów wydajnościowych i jakościowych,
8) określenie poziomu wykorzystania posiadanego potencjału technicznego,
9) ustalenie poziomu wiedzy i doświadczenia specjalistycznego posiadanego zespołu,
10) ustalenie problemów i wytycznych w obszarze BHP,
11) analiza standardów technicznych i potencjału ich zmiany,
12) zebranie danych finansowych niezbędnych do określenia zwrotu z planowanych inwestycji.
Zależnie od rozmiaru i złożoności przedsiębiorstwa i procesów w nim zachodzących lista ta może się skracać lub wydłużać o dodatkowe działania.
Zakładając powyższe, szczegółowe wykonanie pierwszego audytu, lista najlepszych projektów powinna powstać w wyniku realizacji działań zgodnie z następującymi krokami:
1) audyt – obejmujący omówione wcześniej działania oraz uzyskane wnioski,
2) budowa zespołu – kluczowe jest zebranie zespołu projektowego. Optymalny rozmiar to 2-4 osoby, które reprezentują różne działy przedsiębiorstwa i posiadają wymaganą decyzyjność lub przyspieszoną ścieżkę uzyskiwania akceptacji zarządu. W zespole poza specjalistą technicznym (np. CTO lub szef produkcji) dobrze aby znalazła się osoba od finansów (np. CFO) oraz planowania i/lub operacji (np. COO). Sukces w pozyskaniu środków zależy właśnie od tych ludzi.
3) analiza strategiczna – dokonanie przeglądu celów strategicznych firmy i wskazanie obszarów, w których potrzebne są inwestycje,
4) przegląd projektów – dokonanie przeglądu wszystkich projektów, które obecnie są realizowane w firmie, aby uniknąć dublowania działań,
5) określenie celów projektów – sformułowanie celów projektów, które będą uwzględniać zarówno cele biznesowe, jak i cele związane z pozyskaniem dofinansowania,
6) ocena ryzyka – dokonanie oceny ryzyka dla każdego projektu, aby określić, które projekty są najbardziej ryzykowne i wymagają większego wsparcia,
7) analiza kosztów i korzyści – dokonanie analizy kosztów i korzyści dla każdego projektu, aby określić, który projekt przyniesie największą wartość dodaną dla firmy,
8) wybór najlepszych projektów – wybór najlepszych projektów, które będą miały największe szanse na pozyskanie dofinansowania,
9) planowanie projektów – opracowanie planów projektów, uwzględniając harmonogramy, budżety i zadania. Od tego momentu zadania realizowane są już tylko w obszarze projektów wybranych do ubiegania się o dofinansowanie,
10) pozyskiwanie funduszy – rozpoczęcie działań mających na celu pozyskanie dofinansowania dla wybranych projektów.
W sytuacji gdy w firmie nie ma ustrukturyzowanego i zarządzanego portfela projektów w poszukiwaniu najlepszych projektów warto kierować się wytycznymi dla przeprowadzania audytu lub taki audyt zlecić. Można też poszukiwać potencjalnych projektów stanowiących odpowiedź na wymagania stawiane przez otoczenie biznesowe tj. wzrost konkurencji, potrzeba transformacji cyfrowej lub rozwoju infrastruktury B+R albo chociaż chęć internacjonalizacji biznesu. Wystarczy dobry powód/potrzeba i pomysł.
I to tyle na dziś.
Mam nadzieję, że w dzisiejszym odcinku przybliżyłem Wam kilka dobrych powodów do zainteresowania się dotacjami na przemysł 4.0 i nakreśliłem jak się zabrać do poszukiwania takich projektów w swojej firmie.
Jeśli coś pominąłem lub macie Swoje przemyślenia albo pytania to zapraszam do pisania do mnie w tej sprawie – chętnie dopowiem lub dogram odcinek, w którym opowiem o tym o czym tu zapomniałem.
Jeśli się Wam podobało to wiecie co zrobić. Zostawcie łapkę w górę i zasubskrybujcie mój kanał na YT, Spotify czy apple podcasts – gdzie Wam wygodnie i gdzie aktualnie tego słuchacie.
A tymczasem, życzę Wam spokojnego dnia i do usłyszenia za tydzień.
Cześć.
