Witajcie na kanale Automatyzacja w Produkcji. Ja nazywam się Arkadiusz Pietrowiak. Jestem CEO firmy Nixal. Na swoim kanale omawiam zagadnienia związane właśnie automatyzacją i robotyzacją produkcji w możliwie prosty i zrozumiały sposób. Zapraszam do subskrybowania kanału i oglądania (lub słuchania) dzisiejszego odcinka.
Dziś będziemy kontynuować zaczęty tydzień temu temat czyli poszukiwanie odpowiedzi na pytanie co zawiera w sobie kompleksowa oferta na linie produkcyjną, stanowisko zrobotyzowane czy inne rozwiązanie ułatwiające prace lub automatyzujące jakiś kawałek procesu.
Jak wspomniałem wcześniej, i można to było też wywnioskować z tego co ostatnio mówiłem, w praktyce, kompleksowe przygotowanie oferty, szczególnie ze wszystkimi „bajerami” o których tu wspominam to długie tygodnia a nawet miesiące.
Do tego często poprzedzone projektami audytowi-koncepcyjnymi prowadzonymi wspólnie z Klientem – tu również wspomniałem też o tym, że szczególnie w takich sytuacjach w których przygotowanie oferty poprzedzone jest wspólnym projektem, rezultaty wdrożenia, na praktycznie każdym możliwym polu, okazują się najlepsze.
Z ostatniego odcinka dowiedzieliście się też m.in.:
1) Czym różni się animacja od symulacji?
2) Dlaczego opis systemu niekoniecznie jest pierwszym elementem kreacji rozwiązania?
3) Dlaczego wykonanie koncepcji w Paint jest ok? Oraz
4) Czym jest i do czego służy w ofercie mapa procesu?
Po ostatnim odcinku jesteśmy więc na etapie w którym nasza oferta zawiera już mapę procesu, rysunek 2D wraz z opisem, model przestrzenny wraz z animacją oraz symulację wykonaną w środowisku programistycznym dostarczonym przez producenta robota.
Dziś powiemy sobie zatem o tym czym są i jakie role spełniają takie elementy oferty jak cyklogram i kosztorys.
Zacznijmy więc po kolei – czym jest cyklogram i jaką rolę pełni w ofercie i opisie ofertowanego rozwiązania?
Cyklogram pracy stanowiska zrobotyzowanego to graficzna lub numeryczna reprezentacja sekwencji operacji lub ruchów, które są wykonywane przez roboty i inne urządzenia wchodzące w skład danego stanowiska. Ta forma prezentacji możliwości stanowiska czy linii produkcyjnej jest niezwykle przydatna zarówno dla dostawcy czy też producenta systemu, jale też dla klienta, ponieważ pełni kilka ważnych funkcji. Zanim jednak o tym to…
tu warto poruszyć jedną, bardzo istotną, acz niepopularną kwestie. Rynek integratorów, wspierany świeżym, corocznym dopływem nowych garażowców znany jest z tego, że „nikt Ci tyle nie zrobi co integrator-garażowiec obieca”. Gdy więc dochodzimy do rozmowy nt. Wydajności danego stanowiska obie strony zaczynają grać w grę. Klient niepotrzebnie zawyża wartości „by było na zapas” a integrator-cwaniak się na to wszystko godzi z zamiarem szukania potem dziury w całym i winy po stronie klienta „dlaczego akurat się nie udało i dlaczego to nie moja wina”. To tyczy się tak samo wydajności jak i, może nawet bardziej, terminów realizacji i uruchomień. Będąc jednak przy cyklogramie pomówmy o wydajności.
Wypisane na cyklogramie wszystkich operacji i przypisanie im konkretnych czasów pozwala jednoznacznie zdefiniować czy stanowisko, tak jak zostało zaplanowane, pozwoli na osiągnięcie oczekiwanych wydajności. Nie można powiedzieć w 100%, że nie ma tu miejsca na oszukiwanie – można zaniżać wartości czasów poszczególnych operacji czy ruchów, ale wyłapanie takich pojedynczych przekłamań jest dużo bardziej zdroworozsądkowe i trzeba do tego mniej specjalistycznej wiedzy. Gdy wszystkie czynności lub ruchy elementarne widać jak na dłoni to nawet laik nie uwierzy, że robot przeniesie 100 kg 10 metrów dalej w pół sekundy – bo akurat tylko np. Czasu mu pozostało.
Im więcej robotów i maszyn musi ze sobą współpracować na stanowisku, w tym samym czasie, tym większą wartość wnosi cyklogram dołączony do rozwiązania. Często bowiem dopiero na tym etapie inżynier uświadamia sobie błędy w swoich wcześniejszych założeniach. Na tym etapie można jeszcze wszystko poprawić.
Wracając zatem… funkcje jakie pełni cyklogram (nie tylko w ofercie) to:
1 Wizualizacja Przepływu Pracy:
Cyklogram pokazuje kolejność i czas trwania poszczególnych operacji w cyklu pracy stanowiska. Umożliwia to klientom zrozumienie, jak roboty będą współdziałać i jak będą przebiegać procesy na danym stanowisku. Przede wszystkim jednak cyklogram czarno na białym pokazuje czy stanowisko jest w stanie osiągnąć założone wydajności.
2 – właśnie to o czym mówiłem czyli Analiza Wydajności:
Cyklogram pozwala na ocenę efektywności poszczególnych operacji oraz całego systemu. Można na jego podstawie określić, jak długo trwa wykonanie poszczególnych zadań i jak to wpływa na ogólną produktywność.
3 – Optymalizacja Procesów:
Dzięki analizie cyklogramu możliwe jest zidentyfikowanie obszarów, które mogą być zoptymalizowane – na przykład przez skrócenie czasu wykonywania pewnych operacji, dodanie lub multiplikację urządzeń lub robotów albo zmniejszenie czasu przestoju między nimi. Opcji na to jest bardzo dużo – nie wszystkie zwiększają koszty stanowiska
4 – Planowanie i Synchronizacja:
Cyklogram pomaga w planowaniu i synchronizacji pracy różnych robotów i urządzeń na stanowisku, co jest kluczowe dla zapewnienia płynnego przepływu pracy.
5 – Ocena i Zarządzanie Ryzykiem:
Przedstawienie sekwencji operacji pozwala na identyfikację potencjalnych ryzyk, takich jak możliwość kolizji robotów, przeciążenie systemu czy też nierealne wymogi co do czasu i wydajności pracy operatorów obsługujących dane stanowisko
6 – Podstawy do Szkolenia Operatorów:
Cyklogram, już po wdrożeniu rozwiązania (i zapewne, mniej lub bardziej, delikatnej modyfikacji pierwotnie założonego cyklogramu) może być wykorzystany do szkolenia operatorów i personelu technicznego, prezentując im jak powinny przebiegać poszczególne operacje.
7 – Oczywiście…Wsparcie w Sprzedaży i Marketingu:
Jako element oferty, cyklogram pokazuje w jasny i przystępny sposób, jak będzie działało stanowisko oraz pozwala na dodatkową weryfikację kompetencji dostawcy,
8 – Dokumentacja Techniczna:
Cyklogram, może ale nie musi, stanowić część dokumentacji technicznej stanowiska np. zrobotyzowanego, co jest ważne zarówno dla celów wewnętrznych, jak i zewnętrznych, na przykład przy audytach czy certyfikacji.
Podsumowując, cyklogram pracy stanowiska jest niezbędnym narzędziem do analizy, planowania, optymalizacji i prezentacji funkcjonowania systemów zrobotyzowanych lub linii produkcyjnych. Jest to zarówno praktyczne narzędzie dla inżynierów i techników, jak i bardzo pomocne narzędzie w komunikacji z mniej technicznymi członkami zespołów projektowych.
Kolejnym, wręcz nieodzownym elementem oferty jest oczywiście kosztorys.
Jakie zatem funkcje pełni w ofercie na dostawę stanowisko zrobotyzowanego kosztorys i jakie dane zawiera?
I tu na początku znowu mała dygresja. Kosztorys naczęściej zawiera zestawienie wszystkich kosztów rozbitych „w jakiś” sposób. Dlaczego mówię, że w jakiś… Klienci często bowiem próbują, szczególnie przy wszelakiego rodzaju przetargach sprowadzić oferty do jednego mianownika. Czyli np. Zastosować ten sam, jednakowy dla wszystkich podział tabelki. Najprostszy przykład to; Robot, przenośniki, uruchomienie.
I to jest jak najbardziej ok. W sumie to jest to najlepsza opcja jeśli już nie można po prostu rozpatrywać kosztu jako całości. Wszystko jest jednak ok tylko tak długo jak długo nie pojawiają się wszelkiego rodzaju kombinacje typu. „To weźmiemy od tego a tamto od tamtego i jakoś to złożymy, żeby było taniej”. Tak się bowiem po prostu nie da – i już tłumaczę dlaczego.
Gdyby po prostu wycenić dostawę urządzeń bez jakichkolwiek kompleksowych uruchomień to byłyby one dużo tańsze. Zależnie od aplikacji koszty wszelakich prac projektowych, montażowych, elektrycznych, uruchomieniowych i ew. Testów wraz z marżą stanowią od 30 do 60% (lub więcej) kosztów większości inwestycji. Dlatego wszelkiego typu prace rozkładane są „jakimś” system (np. Proporcjonalnie) po kosztach wszystkich elementów składowych. Warto o tym pamiętać gdy następnym razem kogoś zdziwi dlaczego „na allegro” można znaleźć przenośnik z chin za 2 tysiące. Gdyby bowiem rozkład kosztów miał być odzwierciedlony to zestawienie powinna zawierać osobno, dokładnie wycenione wszystkie elementy z poniższego zestawienia. Tak jednak nie zawsze jest. I nie zawsze jest to zła wola dostawcy a jedynie chęć dopasowania do korporacyjnych wymogów działów zakupowych lub grup projektowych oceniających oferty.
Zakładając więc, że możemy rzetelnie podejść do wyceny i odzwierciedlić w niej wszystkie składniki kosztotwórcze w sposób bezpośredni to wychodzi na to co powinien zawierać w sobie kompletny kosztorys. A powinno to być m.in takie informacje jak:
1 – Cena Zakupu Urządzeń:
Czyli oczywiście koszt zakupu robotów i innych urządzeń składających się na stanowisko.
2 – Koszty Instalacji i Uruchomienia:
Obejmuje to wszystkie koszty montażu, konfiguracji, testowania i uruchomienia systemu na miejscu u klienta.
3 – Koszty projektu
Czyli wszystkie koszty związane z projektowaniem elementów mechanicznych systemu oraz jego automatyki. Oba te zagadnienia można oczywiście wyjustować osobno
4 – Koszty programowania
Tu również można traktować to razem lub osobno. Mogą to być bowiem koszty programowania sterowników PLC, Robotów, systemu bezpieczeństwa czy systemów wizyjnych. W tym miejscu jednak odnosimy się do kosztów programistycznych, które powstają do etapu FAT. Nie obejmują one więc testów i uruchomień w siedzibie klienta.
5 – Koszty Szkoleń:
Cena szkoleń dla operatorów i personelu technicznego. To bowiem zawsze czas jaki muszą przeznaczyć na to inżynierowie. Jednocześnie nierzadko pojawia się potrzeba doszkolenia dodatkowych osób po stronie klienta. Jeśli więc cena takiego dnia czy godziny szkoleniowej jest ustalona na początku to komunikacja pomiędzy stronami przebiega w tej kwestii dużo prościej na dalszych etapach
6 – Koszty Serwisowania i Utrzymania:
Czyli przewidywane koszty regularnego serwisowania, konserwacji oraz potencjalnych napraw. Producent urządzenia, linii czy stanowiska podaje, na mocy obowiązujących przepisów i standardów, w dostarczanych instrukcjach jaka jest zalecana częstotliwość przeglądów. Producent powinien też dostarczyć listę części szybko zużywalnych wraz z podaniem ich nominalnej żywności. Tego typu części nie są obejmowane gwarancję a ich wymiana odbywa się najczęściej na koszt kupującego. W tym etapie oferty producent powinien wyestymować wszystkie koszty związane z użytkowaniem i serwisowaniem maszyny w oparciu o swoje doświadczenie, uwzględniając przy tym właśnie, niezbędne serwisy, wymiany czy remonty. W oparciu o nominalne dane techniczne producent jest w stanie też podać użytkownikowi przewidywane zużycie mediów i zapotrzebowanie na obsługę, co pozwoli kupującemu ocenić koszty użytkowania urządzenia w dłuższym horyzoncie czasowym, w oparciu o własne koszty.
7 – Opcje Gwarancji i Rozszerzenia Serwisu:
Czyli w nawiązaniu do poprzedniego punktu, gdy wszystkie koszty zostały możliwie dokładnie oszacowane w całym okresie użytkowania urządzenia lub stanowiska, producent może to przedstawić w formie kosztów związanych z gwarancją i ewentualnymi rozszerzonymi umowami serwisowymi. Np. My w Nixal na tym etapie oferujemy klientowi, najcześciej 3, opcje seriwsowe w postaci pakietów różniących się czasem reakcji i zakresem wsparcia. Oczywiście w najbardziej rozbudowanym pakiecie to my, jako producent, opiekujemy się maszyną przez cały okres trwania gwarancji i serwisu a użytkownik nie ponosi z tego tytułu żadnych dodatkowych kosztów,
8 – Koszty Dostosowania Infrastruktury:
Ten punkt obejmuje, jeśli jest to wymagane, modyfikacje infrastruktury klienta niezbędne do instalacji i działania stanowiska, np. zmiany w instalacji elektrycznej, systemach wentylacyjnych czy np. Wybudowanie dodatkowego pomieszczenia, zrobienie fundamentu lub wyburzenie ściany. Osobiście jestem skrajnym przeciwnikiem umieszczania tego typu kosztów w podstawowej cenie dostawy gdyż bardzo mocno zaburza to obraz i niepotrzebnie zawyża cenę dostawy kosztami, które integrator i tak zapewne będzie zlecał firmom zewnętrznym.
9 – Koszty Dodatkowego Oprogramowania i Licencji:
Jeśli wymagane, koszty zakupu dodatkowego oprogramowania lub licencji to jest to również wydatek, który warto wystawić poza podstawową ofertę, szczególnie w sytuacji gdy nie są one niezbędne do działanie samodzielnie stojącego stanowiska a ich obecność jest wymuszona obecnością maszyn i systemów współpracujących tj. Np. SQL, SCADA czy obrabiarki współpracujące z robotem.
10 – Potencjalne Koszty Modernizacji
Szacunkowe koszty przyszłych aktualizacji lub modernizacji systemu jeśli przewiduje się, że będą wymagane. Oczywiście, jeśli nie mamy osobnej umowy serwisowej oraz nie zawarto tego w umówię lub innym punkcie oferty, warto na tym etapie podać koszty wsparcia tj. Koszt roboczogodzin inżynierów, serwisantów i wsparcia.
11 – Warunki Płatności czyli Terminy i warunki płatności
Ewentualne opcje finansowania. Nie jest to pozycja kosztorysu ale jednocześnie jest z nim integralnie związana i wpływa zarówno na koszty finansowe jak i bezpieczeństwo inwestycji – po obu stronach takiej transakcji. Ale o tym powiemy sobie trochę więcej gdy będziemy mówić o zwrocie inwestycji… znowu…
Te 11 punktów zapewne nie wyczerpuje wszystkich elementów jakie powinny znaleźć się w kosztorysie ale gdyby się tam znalazły to i tak byłaby to już oferta ultraszczegółowa, spotykana równie często jak Yeti. Ale warto próbować i szukać integratora, który jest w stanie taką ofertę przedstawić.
Po co zatem to wszystko? Jakie funkcje pełni tak rozbudowany kosztorys?
Funkcje takiego Kosztorysu to m.in:
Transparentność Kosztów: Dostarcza klientowi pełnego i przejrzystego obrazu wszystkich kosztów związanych z zakupem, instalacją, uruchomieniem i eksploatacją stanowiska zrobotyzowanego.
Podstawa do Analizy Inwestycji: Umożliwia klientowi przeprowadzenie analizy kosztów i korzyści, co jest kluczowe dla oceny opłacalności inwestycji.
Ułatwienie Porównań: Pozwala klientowi porównać oferty różnych dostawców i wybrać najbardziej opłacalne rozwiązanie. Co oczywiście wcale nie musi być takie łatwie gdy do porównania wzięte zostaną oferty z dużo mniej dokładnym podziałem kosztów. O to niestety musi już zadbać inwestor.
Podstawa do Negocjacji: Stanowi punkt wyjścia do negocjacji cenowych w oparciu o elementy i funkcjonalności systemu oraz ustalenie warunków zakupu.
Planowanie Budżetu: Pomaga klientowi w planowaniu budżetu i zaplanowania finansowania projektu.
I to tyle na dziś.
Jak powiedziałem ostatnio, nie chciałem iść na niepotrzebne i niemerytoryczne skróty. Ale trochę zaskoczyło to nawet mnie samego. Liczę, ze zmieścimy się ze wszystkim w 4 odcinkach. Poruszyliśmy dziś jedynie dwie, ale jednak bardzo ważne kwestie – cyklogram i przede wszystkim kosztorys wraz z jego elementami i funkcjami jakie pełni. Mam nadzieję, że udało mi się wytłumaczyć Wam dlaczego te elementy powinny znaleźć się w dobrze przygotowanej ofercie i jak mogą pomóc w podjęciu przemyślanej decyzji o inwestycji. A tym czasem to koniec części drugiej.
Jeśli się Wam podobało to wiecie co zrobić.Zostawcie łapkę w górę i zasubskrybujcie mój kanał na YT, Spotify czy apple podcasts – gdzie Wam wygodnie i gdzie aktualnie tego słuchacie.
A tymczasem, życzę Wam spokojnego dnia i do usłyszenia za tydzień.
Cześć.
