Przez ostatnie dwa odcinki poruszaliśmy kwestie związane poziomem robotyzacji w poszczególnych krajach. Jak to wygląda i dlaczego akurat tak. Jak już się Wam przyznałem – wnioski wyciągnięte z danych zebranych na potrzeby odcinka zaskoczyły nawet mnie. Niestety w ogóle nie pozytywnie.
Wychodzi bowiem na to, że wspólnym mianownikiem Państw z największym wskaźnikiem gęstości robotyzacji jest… przemyślane wsparcie od Państwa. I np. Niemcy (którym właśnie dlatego, poświęciłem znaczną cześć poprzedniego odcinka) są na to całkiem dobrym przykładem.
Jednocześnie też wychodzi na to, że w Polsce nie mamy co liczyć, że przemysł będzie się robotyzował szybciej dopóki nie pojawi się sensowny program dający na tym polu Przedsiębiorcom konkretne ułatwienia – w tym szczególnie finansowe.
O tyle i kropka.
Skoro więc już jesteśmy przy nie do końca pozytywnych tematach to dziś kolejny z tej rodziny. Do jego nagrania zainspirowała mnie – ta oto koszulka. Zapewne Garfield na niej pojawił się w związku z nowym filmem o tym sierściuchu, który właśnie wszedł do kin. Ale te paski. No jednoznacznie czuje się jakbym wyglądał jak więzień z jakiejś kreskówki z czasów mojego dzieciństwa.
I niech to będzie motywem przewodnim dzisiejszego odcinka w którym zastanowimy się nad tym:
za co inżynier może trafić przed sąd, a nawet do więzienia?
Przygotowując się do tego odcinka i rozmawiając z kilkoma osobami na ten temat zauważyłem jak skrajnie niska jest świadomość potencjalnych konsekwencji swoich działań wśród inżynierów. Budowlańcy niby czują temat lepiej bo wiadomo – budynki to ludzie a katastrofy z udziałem ludzi to dramat. I to nawet jeśli nikomu nic się nie stanie.
Załóżmy jednak, że jesteś inżynierem pracującym jako konstruktor maszyn i stanowisk zrobotyzowanych. Jakie konsekwencje prawne mogą mieć Twoje błędy w wykonywaniu swojej pracy? W jaki sposób jest to zależne od tego czy jesteś zatrudniony w oparciu o umowę o pracę czy może kontrakt B2B? Otóż…
Konsekwencje prawne błędów popełnionych przez inżyniera konstruktora maszyn i stanowisk zrobotyzowanych mogą różnić się w zależności od formy zatrudnienia. I tak kolejno.
W przypadku umowy o pracę możemy mówić o:
1) Odpowiedzialności materialnej pracownika:
Pracownik jest odpowiedzialny za szkody wyrządzone pracodawcy w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych. Odpowiedzialność materialna jest jednak ograniczona. Zgodnie z Kodeksem pracy, pracownik może być zobowiązany do naprawienia szkody maksymalnie do wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, chyba że szkoda została wyrządzona umyślnie – wtedy odpowiedzialność może być pełna. Czyli… jeśli pracodawca wykażę, że świadomie nie dopełniliście swoich obowiązków lub chcieliśmy np. Zrobić komuś na złość to będzie krucho.
2) Odpowiedzialność dyscyplinarna:
Pracownik może ponieść konsekwencje dyscyplinarne, takie jak upomnienie, nagana, czy nawet zwolnienie dyscyplinarne w przypadku rażącego naruszenia obowiązków pracowniczych.
3) Najciekawsze czyli Odpowiedzialność karna:
W przypadku gdy błędy pracownika doprowadzą do poważnych wypadków, obrażeń czy śmierci, może on być pociągnięty do odpowiedzialności karnej, jednakże musiałoby to wynikać z rażącego niedbalstwa lub celowego działania.
A jak to wyglada w przypadku Umowy B2B czyli świadczeniu usług w ramach własnej działalności gospodarczej. Mamy tu:
1) Odpowiedzialność cywilnoprawną:
W ramach umowy B2B, odpowiedzialność jest regulowana przez przepisy Kodeksu cywilnego. Osoba prowadząca działalność gospodarczą odpowiada za szkody wyrządzone z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania w pełnym zakresie. W umowie mogą być zawarte klauzule dotyczące odpowiedzialności, w tym limitowanie odpowiedzialności, ale brak takich klauzul oznacza pełną odpowiedzialność. I kropka.
2) Odpowiedzialność kontraktowa:
Odpowiedzialność wynikająca z umowy B2B może być dokładnie określona w warunkach umowy, w tym kary umowne za opóźnienia, niewykonanie zadań czy nieprawidłowe wykonanie zadań.
3) Odpowiedzialność karna:
Podobnie jak w przypadku umowy o pracę, jeśli błędy prowadzą do poważnych konsekwencji, przedsiębiorca może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej, szczególnie w przypadku zaniedbań lub umyślnego działania.
Podsumowując krótko
Umowa o pracę: Ograniczona odpowiedzialność materialna (do trzymiesięcznego wynagrodzenia) i potencjalne konsekwencje dyscyplinarne, ale możliwe również odpowiedzialność karna w przypadku poważnych zaniedbań.
Umowa B2B: Pełna odpowiedzialność cywilnoprawna zgodnie z umową i przepisami Kodeksu cywilnego, możliwość ubezpieczenia odpowiedzialności zawodowej, a także odpowiedzialność karna w przypadku rażących naruszeń.
Podajmy jednak trochę przykładów – zostańmy już przy tym inżynierze konstruktorze.
Jako inżynier konstruktor maszyn i stanowisk zrobotyzowanych, możesz zostać pociągnięty do odpowiedzialności sądowej zarówno na gruncie prawa karnego, jak i cywilnego – czyli w sytuacji w której ktoś (np pracodawca, zleceniodawca lub inny przedsiębiorca lub klient) wystosuje wobec Ciebie pozew w swoim imieniu lub organizacji jaką reprezentuje. Podaje tu więc kilka przykładów błędów, które mogą skutkować odpowiedzialnością w obu tych obszarach. Łącze to od razu z potencjalnymi konsekwencjami i możliwą odpowiedzialnością.
Odpowiedzialność karna
1) Rażące niedbalstwo:
Błąd: Zignorowanie kluczowych norm bezpieczeństwa podczas projektowania maszyny.
Konsekwencja: Wypadek w wyniku, którego ktoś doznaje poważnych obrażeń lub śmierci.
Odpowiedzialność: Możliwość oskarżenia o nieumyślne spowodowanie śmierci (oby nie) lub uszczerbku na zdrowiu (art. 155, 156 Kodeksu karnego – o ile nie pomyliłem).
2) Fałszowanie dokumentacji:
Błąd: Podanie nieprawdziwych danych w dokumentacji technicznej, np. dotyczących wytrzymałości materiałów. Czyli sytuacja w której do swojej pracy ktoś podszedł jak do projektu na studiach – czyli na Yolo.
Konsekwencja: Zawalenie się konstrukcji lub awaria maszyny prowadząca do szkód na zdrowiu lub mieniu.
Możliwa Odpowiedzialność: Oskarżenie o fałszowanie dokumentów (art. 270 Kodeksu karnego).
3) Umyślne wprowadzenie w błąd:
Błąd: Świadome wprowadzenie zmian w projekcie bez odpowiednich testów i analiz.
Konsekwencja: Wypadki lub awarie, które mogłyby zostać uniknięte.
Odpowiedzialność: Możliwość oskarżenia o umyślne narażenie życia lub zdrowia innych osób (art. 160 Kodeksu karnego).
4) Brak odpowiednich testów bezpieczeństwa:
Błąd: Niedopełnienie obowiązku przeprowadzenia testów bezpieczeństwa maszyn przed ich wdrożeniem do użytku.
Konsekwencja: Wypadki lub awarie, które mogłyby zostać wykryte i uniknięte podczas testów.
Odpowiedzialność: Możliwość oskarżenia o nieumyślne spowodowanie zagrożenia zdrowia lub życia użytkowników maszyn (art. 220 Kodeksu karnego).
5) Niewłaściwa konserwacja i serwisowanie:
Błąd: Zignorowanie zaleceń dotyczących regularnej konserwacji i serwisowania maszyn.
Konsekwencja: Awarie prowadzące do poważnych wypadków.
Odpowiedzialność: Oskarżenie o nieumyślne spowodowanie zagrożenia w wyniku zaniedbania obowiązków (art. 160 Kodeksu karnego).
6) Nieprzestrzeganie przepisów BHP:
Błąd: Ignorowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) podczas projektowania lub montażu maszyn.
Konsekwencja: Wypadki przy pracy, które mogłyby być uniknięte przy przestrzeganiu przepisów.
Odpowiedzialność: Możliwość oskarżenia o narażenie zdrowia i życia pracowników (art. 220 Kodeksu karnego).
Z kolei możliwe pozwy cywilne mogą mieć następujące podłoże:
1) Niewłaściwe wykonanie projektu:
Błąd: Niezastosowanie się do specyfikacji technicznych lub norm branżowych.
Konsekwencja: Niesprawność maszyny, której naprawa wymaga znacznych nakładów finansowych.
Odpowiedzialność: Roszczenia odszkodowawcze ze strony klienta za koszty napraw i przestoje w produkcji (art. 471 Kodeksu cywilnego).
2) Błędy projektowe:
Błąd: Projektowanie maszyn bez odpowiednich testów symulacyjnych, co prowadzi do częstych awarii.
Konsekwencja: Straty finansowe związane z naprawami i utratą zysków.
Odpowiedzialność: Pozew cywilny o odszkodowanie za poniesione straty i utracone korzyści (art. 415 Kodeksu cywilnego).
3) Niedostarczenie odpowiedniej dokumentacji:
Błąd: Brak dostarczenia pełnej dokumentacji technicznej i instrukcji obsługi do zamówionych maszyn.
Konsekwencja: Problemy w eksploatacji, a nawet wypadki wynikające z niewłaściwego użytkowania.
Odpowiedzialność: Pozew o odszkodowanie za szkody wynikłe z niewłaściwego użytkowania maszyny (art. 471 Kodeksu cywilnego).
4) Nieprzestrzeganie terminów:
Błąd: Opóźnienia w realizacji projektu wynikające z zaniedbań w zarządzaniu czasem.
Konsekwencja: Straty finansowe klienta wynikające z opóźnień w uruchomieniu linii produkcyjnej.
Odpowiedzialność: Pozew o odszkodowanie za straty finansowe wynikające z opóźnień (art. 471 Kodeksu cywilnego).
5) Niewłaściwe materiały i komponenty:
Błąd: Użycie niewłaściwych lub niskiej jakości materiałów i komponentów w projektach maszyn.
Konsekwencja: Szybsze zużycie maszyn, częste awarie i konieczność kosztownych napraw.
Odpowiedzialność: Pozew o odszkodowanie za straty finansowe związane z naprawami i wymianą części (art. 471 Kodeksu cywilnego).
6) Nieodpowiednie szkolenie użytkowników:
Błąd: Niedostarczenie odpowiedniego szkolenia dla użytkowników maszyn.
Konsekwencja: Niewłaściwe użytkowanie maszyn, prowadzące do wypadków lub uszkodzeń.
Odpowiedzialność: Roszczenia odszkodowawcze za szkody wynikłe z braku przeszkolenia (art. 471 Kodeksu cywilnego).
7) Nieprzestrzeganie specyfikacji klienta:
Błąd: Niezastosowanie się do specyfikacji technicznych określonych przez klienta.
Konsekwencja: Maszyna nie spełnia oczekiwań lub wymagań, co prowadzi do jej niewłaściwego funkcjonowania.
Odpowiedzialność: Pozew o odszkodowanie za straty związane z nieodpowiednią realizacją projektu (art. 471 Kodeksu cywilnego).
8) Niewłaściwe oznakowanie maszyn:
Błąd: Brak odpowiedniego oznakowania ostrzegawczego na maszynach – niby błachostka a jednak.…
Konsekwencja: Użytkownicy mogą nie być świadomi potencjalnych zagrożeń, co prowadzi do wypadków.
Odpowiedzialność: Pozew o odszkodowanie za szkody wynikające z braku ostrzeżeń (art. 471 Kodeksu cywilnego).
9) NAWET… Nieodpowiednie zarządzanie projektem:
Błąd: Brak odpowiedniego zarządzania projektem, w tym kontrola jakości i harmonogramu prac.
Konsekwencja: Przestoje produkcyjne, dodatkowe koszty oraz niedotrzymanie terminów dostaw.
Odpowiedzialność: Pozew o odszkodowanie za straty finansowe i utracone korzyści wynikające z opóźnień i błędów w zarządzaniu projektem (art. 471 Kodeksu cywilnego).
Podsumowując krótko…
Studia się już skończyły. Teraz jest praca i prawdziwe życie a w życiu niestety za swoje błędy się płaci. Wiadomo, że sądy nie działają jakoś ekstra szybko – ale to plus i minus. Bo kto chciałby być ciągany po sądach przez kolejne lata.
Każde z potencjalnych przewinień trzeba najpierw udowodnić – wiadomo. Niekoniecznie musi być to łatwe – oczywiście. Pewnie dlatego raczej rzadko słyszy się o tego typu sprawach i jednocześnie powoduje to tak małą świadomość potencjalnego problemu.
Jeśli jednak jesteś inżynierem i podejrzewasz, że Twoja praca może nie przynieść oczekiwanych przez klienta, pracodawcę czy zleceniodawcę rezultatów to przyłóż się do niej bardziej, doucz się albo po prostu odpuść. Machnięcie ręką na problem i przyjęcie podejścia, że jakoś to będzie bo to nie Ty zapłacisz za Swoje błędy jest najgorszą możliwą taktyką.
W najlepszym wypadku ktoś może dochodzić zwrotu kosztów za popełnione przez Ciebie błędy.
W najgorszym – Twoje olewactwo spowoduje czyjąś krzywdę.
Przemyślcie to…
A za tydzień powiem Wam jak zrobić by błędy się jednak nie zdarzały. A jak już się zdarzą to jak zabezpieczyć się przed ich negatywnymi konsekwencjami.
A tymczasem… to tyle na dziś.
Jeśli się Wam podobało to wiecie co zrobić. Zostawcie łapkę w górę i zasubskrybujcie mój kanał na YT, Spotify czy apple podcasts – gdzie Wam wygodnie i gdzie aktualnie tego słuchacie.
A tymczasem, życzę Wam spokojnego dnia i do usłyszenia za tydzień.
Cześć.
